94 lata od tragedii na planie filmowym w Poznaniu
Dokładnie 94 lata temu, 12 listopada 1929 roku, na poznańskim niebie doszło do katastrofy lotniczej podczas kręcenia filmu batalistycznego “Gwiaździsta eskadra”. W wyniku zderzenia dwóch samolotów, zginęło dwóch lotników.
Film “Gwiaździsta eskadra” w reżyserii Leonarda Buczkowskiego, był najdroższą superprodukcją filmową z czasów dwudziestolecia wojennego. Był to również pierwszy polski film o tematyce lotniczej.
Fabuła opowiada historię grupy amerykańskich pilotów, którzy pomagali polskiej armii w Eskadrze Kościuszkowskiej, podczas wojny polsko-bolszewickiej. Pojawił się tam również wątek miłosny, oparty na prawdziwej historii, gdy amerykański pilot zakochuje się w polskiej dziewczynie.
Film kręcono w Poznaniu, na lotnisku Ławica, gdzie na potrzeby produkcji, zgromadzono ponad 200 samolotów. Po raz pierwszy, do produkcji użyto kamer zamontowanych na samolotach, by nakręcić sceny batalistyczne w powietrzu.
12 listopada 1929 roku, doszło do katastrofy podczas kręcenia jednej ze scen, które wykonywali lotnicy z 3 Pułku Lotniczego. Wówczas, por. pil. Eugeniusz Wyrwicki zahaczył kołem swojego samolotu SPAD 61C1 o skrzydło samolotu Potez XV, który pilotował por. pil Jan Bilski z 34. eskadry oraz ppor. obs. Feliks Lipiński z 35 eskadry.
Po uderzeniu, skrzydło oderwało się od kadłuba, co sprawiło, że samolot wpadł w korkociąg i spadł na ziemię, w wyniku czego, załoga Poteza zginęła na miejscu. Porucznik Wyrwicki wylądował awaryjnie w Krzyżownikach i udało mu się wyjść z wypadku bez urazu.
Premiera filmu w Polsce miała miejsce 10 kwietnia 1930 roku. Na rynku światowym, pojawił się 3 lata później. Produkcja nie przetrwała do czasów współczesnych, ponieważ wszystkie kopie zostały wywiezione lub zniszczone po 1945 roku przez Rosjan.
